Στο παρελθόν επινοήθηκαν ακόμη και μυθολογικά και μεταφυσικά κριτήρια για την απονομή των ηγετικών ρόλων. Ο Max Weber χρησιμοποίησε τον όρο ‘χάρισμα’ για να περιγράψει περιπτώσεις ανάδειξης ηγεσίας με αναφορά στην αναγνώριση εξαιρετικών ιδιοτήτων (ιερότητα, ηρωισμός ή κοινά αποδεκτούς κανόνες), οι οποίες χαρακτήριζαν αποκλειστικά ένα πρόσωπο προς το οποίο οι υπόλοιποι όφειλαν αφοσίωση. Ο βασιλιάς Μίνως, για παράδειγμα, από την ηλικία των εννέα ετών έλαβε βασιλική παιδεία από τον Δία και θεμελίωσε την χαρισματική ηγεσία του.
Οδύσσεια (Ραψωδία Τ΄ 178-9) τῇσι δ᾿ ἐνὶ Κνωσός, μεγάλη πόλις, ἔνθα τε Μίνως ἐννέωρος βασίλευε Διὸς μεγάλου ὀαριστής |
Η εμβληματική μορφή του Μωυσή, όπως καταγράφεται στην Παλαιά Διαθήκη, αποτελεί μία από τις χαρακτηριστικότερες περιπτώσεις ηγεσίας στηριγμένης στο μεταφυσικό χάρισμα. Ο Θεός εμφανίζεται στον Μωυσή και του αναθέτει την αποστολή να οδηγήσει το λαό μακριά από τα δεινά της Αιγύπτου εκεί που θα έχουν μία καλύτερη ζωή.
Έξοδος, κεφάλαιο Γ’, 7-8. εἶπε δὲ Κύριος πρὸς Μωυσῆν• ἰδὼν εἶδον τὴν κάκωσιν τοῦ λαοῦ μου τοῦ ἐν Αἰγύπτῳ καὶ τῆς κραυγῆς αὐτῶν ἀκήκοα ἀπὸ τῶν ἐργοδιωκτῶν• οἶδα γὰρ τὴν ὀδύνην αὐτῶν, 8 καὶ κατέβην ἐξελέσθαι αὐτοὺς ἐκ χειρὸς τῶν Αἰγυπτίων καὶ ἐξαγαγεῖν αὐτοὺς ἐκ τῆς γῆς ἐκείνης καὶ εἰσαγαγεῖν αὐτοὺς εἰς γῆν ἀγαθὴν καὶ πολλήν, εἰς γῆν ρέουσαν γάλα καὶ μέλι». |