Ο Πλάτων θεμελίωσε την ανάγκη συγκρότησης της πόλεως στην ανάγκη των πολιτών. Ο Αριστοτέλης επισημαίνει την ίδια ανάγκη του ανθρώπου εκ της φύσεώς του να ζει στην πόλη. Ζει εκτός πόλεως (άπολις) μόνο όποιος είναι ανώτερος από τους κοινούς ανθρώπους ή αχρείος.
| ΠΛΑΤΩΝ, Πολιτεία (369c-371b) τῷ λόγῳ ἐξ ἀρχῆς ποιῶμεν πόλιν· ποιήσει δὲ αὐτήν, ὡς ἔοικεν, ἡ ἡμετέρα χρεία. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Πολιτικά 1, [1253a1-4] ἐκ τούτων οὖν φανερὸν ὅτι τῶν φύσει ἡ πόλις ἐστί, καὶ ὅτι ὁ ἄνθρωπος φύσει πολιτικὸν ζῷον, καὶ ὁ ἄπολις διὰ φύσιν καὶ οὐ διὰ τύχην ἤτοι φαῦλός ἐστιν, ἢ κρείττων ἢ ἄνθρωπος· |
Ο Αριστοτέλης προσδιορίζει δύο ειδικότερες προϋποθέσεις. Ο πολίτης είναι εκείνος ο οποίος μετέχει στην πολιτική και δικαστική εξουσία. Η πόλη συγκροτείται από το πλήθος των πολιτών που είναι οικονομικά αυτάρκεις.
| ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Πολιτικὰ 1, [1275b17-21] τίς μὲν οὖν ἐστιν ὁ πολίτης, ἐκ τούτων φανερόν· ᾧ γὰρ ἐξουσία κοινωνεῖν ἀρχῆς βουλευτικῆς καὶ κριτικῆς, πολίτην ἤδη λέγομεν εἶναι ταύτης τῆς πόλεως, πόλιν δὲ τὸ τῶν τοιούτων πλῆθος ἱκανὸν πρὸς αὐτάρκειαν ζωῆς, ὡς ἁπλῶς εἰπεῖν. |
Κατά τον Αριστοτέλη, η πόλη εξασφαλίζει μία τέλεια και αυτάρκη ζωή, το οποίο δεν περιορίζεται απλώς στην συνύπαρξη. Οι πολίτες δια της συμβολής τους στη ζωή της πόλης επιτυγχάνουν καλά έργα στηριγμένα στην πολιτική αρετή, η οποία είναι σημαντικότερη από την καταγωγή ή τον πλούτο.
| ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Πολιτικὰ 1, [1280b40-1281a8] ταῦτα δὲ τοῦ τέλους χάριν. πόλις δὲ ἡ γενῶν καὶ κωμῶν κοινωνία ζωῆς τελείας καὶ αὐτάρκους. τοῦτο δ’ ἐστίν, ὡς φαμέν, τὸ ζῆν εὐδαιμόνως καὶ καλῶς. τῶν καλῶν ἄρα πράξεων χάριν θετέον εἶναι τὴν πολιτικὴν κοινωνίαν ἀλλ’ οὐ τοῦ συζῆν. διόπερ ὅσοι συμβάλλονται πλεῖστον εἰς τὴν τοιαύτην κοινωνίαν, τούτοις τῆς πόλεως μέτεστι πλεῖον ἢ τοῖς κατὰ μὲν ἐλευθερίαν καὶ γένος ἴσοις ἢ μείζοσι κατὰ δὲ τὴν πολιτικὴν ἀρετὴν ἀνίσοις, ἢ τοῖς κατὰ πλοῦτον ὑπερ- έχουσι κατ’ ἀρετὴν δ’ ὑπερεχομένοις. |
Nea_Polis 